De schrijver-criticus en de kunst van zijn tijd (1881-1916) Naar aanleiding van de honderdste verjaardag van zijn overlijden brengt het Museum voor Schone Kunsten Gent een hommage aan Emile Verhaeren (1855-1916), één van de belangrijkste protagonisten in het Belgische culturele landschap rond 1900. Verhaeren genoot als dichter en chroniqueur van de kunst van zijn tijd tijdens zijn leven een internationale renommee. Tussen 1880 en 1916 volgde hij nauwgezet de ontwikkeling van de Belgische avant-garde-kunst, en verdedigde het naturalisme en de sociale kunst, het impressionisme en het neo-impressionisme, het symbolisme. Verhaerens geschriften over kunst zijn, net zoals zijn poëzie, een vertaling van gevoelens, passies en artistieke strijdpunten. Tijdgenoten waardeerden deze bijzondere manier om kunst te benaderen en er over te schrijven. Vandaag laten ze ons toe om het werk van Léon Frédéric, Eugène Laermans en Constantin Meunier, James Ensor, Jan Toorop en Guillaume Vogels, Théo Van Rysselberghe, Henry Van de Velde en Paul Signac, Fernand Khnopff, George Minne en Odilon Redon, te herontdekken.

304 pagina's, Nederlands, 27 x 21 cm, Snoeck, Softcover

Ensor is een kunstenaar. Hij gaat op avontuur, over land en zee. Het wordt een wervelende tocht. Hij ontmoet de raarste wezens: musicerende zeedieren, dansende insecten, fabeldieren en gemaskerde figuren. Waar hij ook kijkt, vindt hij stof voor zijn schilderijen. Waar zal dit avontuur hem brengen?

De grote maskerade is een fascinerende reis door James Ensors wondere beeldenwereld. Marije Tolman, Gouden Penseel-winnares 2010, lokt kinderen mee zijn schilderijen in.

James Ensor (1860-1949) werd geboren in Oostende, en begon te schilderen vanuit zijn zolderkamer met zicht op zee. Hij was een individualist, een maker van fantastisch werk dat lange tijd werd afgewezen door het establishment, wat hem zeer verbitterde. Daarnaast schreef hij ook muziek. Zijn hele leven lang zou de zee hem nooit meer loslaten.

Marije Tolman, Nederlands, 28 x 245 cm, WPG Kindermedia, Hardcover

Over Desiderius Erasmus Roterodamus doen nogal wat opvattingen de ronde. Hij staat te boek als theoloog die pleitte voor de eenheid van de Kerk, als ironicus die van alles en iedereen afstand nam en zichzelf buiten schot hield, als Bijbels humanist en als voorloper van de verlichting. Dit Elementaire Deeltje biedt een levensschets en inzicht in zijn veelzijdige gedachtegoed.

Jan Bloemendal, 120 pagina's, Nederlands, 17 x 11 cm, Atheneum, Softcover

In de voetsporen van Rubens 1607-1678

Erasmus Quellinus was een leerling en medewerker van Rubens. Met zijn rijk gevarieerde oeuvre en zijn verzorgde stijl leverde hij een belangrijke bijdrage aan de fascinerende schilderkunst van de 17de eeuw en aan de artistieke uitstraling van Antwerpen, waar hij in 1640 stadsschilder werd. Zijn leergierigheid, zijn belangstelling voor de filosofie en zijn interesse voor andere kunstvormen, vooral voor de beeldhouwkunst en de architectuur, maken hem tot een atypische en erudiete kunstenaar. Hij werkte dikwijls samen met stilleven-, genre- en dierenschilders. Zo ontstond een corpus van originele, hoogwaardige werken, met intrigerende bloemenschilderijen als beste voorbeeld. Quellinus werkte in de barokke stijl van Rubens, maar ging geleidelijk aan een andere richting uit: gebaren en bewegingen werden minder exuberant, op de achtergrond kwamen er monumentale architectuurdecors en het kleurenpalet werd alsmaar levendiger. Erasmus Quellinus wordt terecht gezien als een voorloper van het classicisme in de Vlaamse schilderkunst.

176 pagina's, Nederlands, 30 x 23 cm, Snoeck Publishers, Softcover

Overzicht van de erotische kunst, met talloze voorbeelden uit de westerse, precolumbiaanse, Indische, Chinese en Japanse cultuur. Van de prehistorie tot de twintigste eeuw. Uitvoerig geïllustreerd met talloze details.

Flavio Febbraro, 392 pagina's, Nederlands, 24 x 17 cm, Ludion, Softcover

(1875-1930) en de emigranten van Red Star Line

In 1872 reisde Clement Griscom, een jonge ondernemer uit Philadelphia, naar Antwerpen om er de Belgische vennootschap Société Anonyme deNavigation Belge-Américaine (kortweg sanba ) op te richten. Tijdens een periode van ongeveer 60 jaar, tussen 1873 en 1934, vervoerde de rederij onder de merknaam Red Star Line om en bij twee miljoen emigranten naar de Nieuwe Wereld. Eugeen Van Mieghem (1875-1930) was een belang rijke getuige niet alleen van die massale volksverhuizing, maar tegelijk van zijn tijd en omgeving, de wereldhaven waarin hij opgroeide en leefde. Zijn uitzonderlijke tekeningen, pastels en schilderijen van gelukzoekers kregen pas 50 jaar na zijn dood opnieuw enige aandacht. Door talrijke publicaties en exposities in de Verenigde Staten en Europa werd Van Mieghem een Antwerps icoon en een internationaal bekende vertolker van de Europese migratie tijdens het begin van de 20ste eeuw. De kunstenaar leefde in een maatschappelijk erg bewogen periode van ontluikende democratie. Gedragen door medeleven en idealisme wou hij de artistieke getuige zijn van een bevolkingsgroep die haast nooit in beeld kwam. De wereld trok immers letterlijk aan zijn deur voorbij en die naamlozen gaf hij een gezicht. Zijn virtuoze talent en zijn beklijvende authenticiteit hebben ertoe geleid dat Van Mieghem als kunstenaar met zijn oeuvre een ereplaats in de Europese kunst inneemt.

Erwin Joos, 224 pagina's, Nederlands, 28 x 22 cm, Pandora, Hardcover

Antwerpen rond 1912

Rond 1900 behoorde de Antwerpse kunstenaar Eugeen Van Mieghem (1875-1930) tot de Europese avant-garde. Tijdens zijn studie aan de academie kwam hij in 1892 op de expositie van L'Association pour l'Art in contact met werken van Vincent van Gogh, Henri de ToulouseLautrec, Georges Seurat en Jan Toorop. Gedreven door de nieuwe sociale stromingen en een koppig idealisme wou Van Mieghem de kunstenaar zijn van het gewone volk in een wereld-haven. Kunstcritici als Pol de Mont en Octave Maus loofden zijn werk.Het dramatische overlijden in 1905 van zijn jonge vrouw Augustine Pautre maakte een abrupt einde aan zijn doorbaak.

In dit boek beschrijft de auteur hoe na vijf jaren van artistieke stilte de kunstenaar rond 1910 opnieuw deelnam aan de jaarlijkse exposities van de Antwerpse vereniging Kunst Van Heden. Op hun salons werden soms ensembles getoond van belangrijke buitenlandse kunstenaars. Vooral het oeuvre van Jean-Louis Forain leek Van Mieghem te inspireren in zijn composities over het uitgaansleven in de Antwerpse binnenstad. Van Mieghem exposeerde vanaf 1912 in binnen- en buitenland naast meesters als James Ensor en Rik Wouters.

Erwin Joos, 224 pagina's, Nederlands, 28 x 22 cm, Pandora, Hardcover

Eugeen Van Mieghem (1875-1930) werd tijdens zijn leven geconfronteerd met diverse kunststromingen. Tijdens zijn studie aan de Antwerpse academie werd het onderricht er volledig gecontroleerd door de epigonen van Henri Leys.
Vernieuwers volgens het impressionisme of pointillisme werd het leven moeilijk gemaakt en zij verlieten de metropool om zich in Brussel te vestigen. De oprichting van Kunst van Heden in 1905 betekende een keerpunt in het Antwerpse artistieke leven, dat langzaam maar zeker opnieuw internationale aansluiting vond.
De Eerste Wereldoorlog maakte een abrupt einde aan de stijgende belangstelling naar zijn oeuvre. Zijn oorlogstekeningen werden in 1919 vergeleken met die van Kollwitz, Forain en Steinlen. Na de Groote Oorlog kreeg ook in ons land het expressionisme meer aandacht.
Kunst van Heden wijdde haar salon van 1926 volledig aan de moderne Franse kunst. Van Mieghem bestudeerde er belangrijke werken van o.a. Picasso, Matisse, Chagall, Modigliani, Zadkine en Rouault,
een confrontatie die een bijzondere invloed op hem uitoefende. De intimistische en religieuze onderwerpen, naast prachtige bloemstukken en stillevens die de kunstenaar onder invloed van de art deco in de beslotenheid van Sint-Paulusstraat 30 maakte, zou hij echter nooit exposeren.
Dit boek geeft een uniek overzicht van zijn artistieke zoektocht in die boeiende periode van zijn leven.

Erwin Joos, 172 pagina's, Nederlands, 28 x 22 cm, Pandora, Hardcover

Dit boek is het vijfde in de reeks over periodes of thema's uit het oeuvre van Eugeen Van Mieghem (1875-1930).

In dit boek beschrijft de auteur hoe na vijf jaren van artistieke stilte na het overlijden van zijn vrouw in 1905, Eugeen van Mieghem, rond 1910 opnieuw deelnam aan de jaarlijkse exposities van de Antwerpse vereniging Kunst Van Heden. Op hun salons werden soms ensembles getoond van belangrijke buitenlandse kunstenaars. Vooral het oeuvre van Jean-Louis Forain leek Van Mieghem te inspireren in zijn composities over het uitgaansleven in de Antwerpse binnenstad. Van Mieghem exposeerde vanaf 1912 in binnen- en buitenland naast meesters als James Ensor en Rik Wouters. Vooral die twee kunstenaars werden bij de Antwerpse burgerij gepromoot door Frans Franck. In 1912 hield Van Mieghem in het Antwerps Koninklijk Kunstverbond zijn eerste individuele tentoonstelling waarop kunstcritici zeer enthousiast reageerden. Een jaar later kocht Max Rooses een ganse verzameling pastellen van Van Mieghem en schonk ze aan het Museum Plantin-Moretus.
Dit boek over zijn oorlogsoeuvre geeft een chronologisch overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen die de kunstenaar tijdens de Eerste Wereldoorlog beleefde of via de toenmalige pers of Duitse propaganda vernam.

Erwin Joos, 224 pagina's, Nederlands, 28 x 22 cm, Pandora, Hardcover

Ga mee op expeditie!
Met museumgids Artie Farty wordt elk museumbezoek een feest.

Tekst: Nicoline van Slingelandt
Beeld: Isa Soleil Nabben

Kakkerlakjes zijn verstuurbare boekjes. Zestien pagina’s vol prachtige teksten en illustraties van gevestigd en aanstormend talent. Elk boekje is duurzaam gedrukt in Nederland, gebonden met een cahiersteek en wordt geleverd met bijpassende envelop.

Cindy Wright

Luxueuze kunstmap

De 10 afzonderlijke tekeningen werden door de kunstenares digitaal samengevoegd tot één nieuw beeld: Unification (2020). Hier verweven de individuele portretten zich tot een universele schedel. In zijn abstrahering kan de doodskop gratuit worden en verliest hij de voor de kunstenares zo belangrijke confronterende waarde. Het spanningsveld tussen beide manieren van weergeven verwerkt zij in deze laatste tekening waarin de hele installatie, en zo men wil de mensheid, vervat zit. Deze schedel overstijgt de persoonlijke reflectie en heeft de capaciteit symbool te staan voor een volledige soort, de mens. De wereld gaat door, ook na onze dood.

28 pagina's, Engels, 29 x 42 cm, Stockmans Art Books, Hardcover

Elke dag worden er miljoenen boeken gedrukt en verkocht. In de middeleeuwen was het anders. Boeken waren kostbaar, niet bedoeld om slordig mee om te springen of ezelsoren in te maken. Een boek maken duurde lang en er kwamen heel wat vaklui aan te pas, zoals de perkamentmaker die dierenhuiden schrijfklaar maakte, de kopiist die geduldig letter voor letter overschreef en de miniaturist die met een fijn penseel illustraties schilderde. En waarom had een miniaturist wolfstanden nodig? Met de introductie van de boekdrukkunst waren boeken veel sneller klaar. Maar ook hier kwam een heel team in actie: de papiermaker, de lettersnijder, de letterzetter en de drukker. Gedrukt met honderden exemplaren tegelijk werd het boek toegankelijker voor iedereen. In Ezelsoren en wolfstanden ontdekken we wie er allemaal meewerkten aan de productie van een boek, en voor wie ze bestemd waren. Een boeiend kijk- en leesboek met mooie illustraties. Katharina Smeyers, kunsthistorica en conservator bij Bijzondere Collecties van KU Leuven, en Joris Snaet, doctor in de kunstwetenschappen, illustrator en cartoonist, vertellen de fascinerende geschiedenis van het boek.

Katharina Smeyers, 136 pagina's, Nederlands, 25 x 20 cm, Sterck & De Vreese, Hardcover

Is het feminisme een denkrichting, een levenshouding, een emancipatiebeweging, een tegencultuur, of alles tegelijk? In dit Elementair Deeltje beschrijft historica Els Kloek de lange geschiedenis van verzet tegen de ondergeschikte positie van vrouwen, in Nederland en daarbuiten. Van de middeleeuwse ‘strijd om de broek’ tot de ‘querelle des femmes’ en de ‘vrouwenquaestie’. En van de suffragettes en Dolle Mina’s tot intersectionaliteit en MeToo.

Een geschiedenis die voert langs verhalen, ideeën, pamfletten, organisaties, demonstraties en parlementaire moties. En vrouwen: van Mary Wollstonecraft en Betje Wolff tot Simone de Beauvoir en Joke Smit. De mannelijke overheersing lijkt zo oud als de mensheid, maar wordt al even lang bestreden.

Els Kloek, 144 pagina's, Nederlands, 17 x 11 cm, Atheneum, Softcover

Dirk Lambrechts

Het boek Flemish Light van fotograaf Dirk Lambrechts is ontstaan uit iets dat ons omringt. Het is duidelijk het licht en de lucht de tonaliteit en de densiteit van de Zuidelijke Nederlanden. Aan de ene kant ondoordringbaar anderzijds gekenmerkt door een specifieke luminositeit.

128 pagina's, Nederlands | Frans | Engels, 27 x 34 cm, Stockmans Art Books, Hardcover

Het internet heeft een gigantische nieuwe ruimte geschapen waarin we constant spelen met normen, regeltjes en dingen die ‘normaal’ zijn. Maar we geven nog steeds gestalte aan onszelf aan de hand van oude formats. We leven op het snijpunt van de ‘echte’ en de ‘virtuele’ wereld. Frames, format en selfies is een prikkelend essay over schoonheidsidealen die viraal gaan in grote delen van de wereld, over de manier waarop we onszelf presenteren op sociale media en over big data. Maar ook over de vraag waarom de online- en offlinehandelingen van een massamoordenaar op een abstract niveau nauwelijks verschillen van opzoeken op YouTube hoe we best een kip op de barbecue braden. Kortom, wat doén we eigenlijk online?

Jan Blommaert, Nederlands, 20 x 12 cm, Epo Uitgeverij, Soft Cover

De invloed van de Frankfurter Schule, een groep Joods-Duitse intellectuelen die onder anderen bestond uit Theodor W. Adorno, Max Horkheimer, Erich Fromm, Herbert Marcuse en Walter Benjamin, op de hedendaagse filosofie en cultuur kan nauwelijks overschat worden. Vandaag de dag staan deze denkers weer volop in de aandacht: rechts-radicale bewegingen zien hen als de bron van woke, politieke correctheid en andere euvels, terwijl hun scherpe kapitalismekritiek een inspiratiebron vormt voor linkse activisten. Thijs Lijster zet in deze inleiding de belangrijkste denkbeelden van de Frankfurter Schule uiteen, en gaat daarnaast in op hun inspiratiebronnen en blijvende relevantie.

Thijs Lijster, 152 pagina's, Nederlands, 17 x 11 cm, Atheneum, Softcover

Frans Hals (1582/4−1666) behoort tot de grootste schilders van de Nederlandse 17de eeuw. Hij introduceerde een totaal nieuwe stijl van portretteren en zijn virtuoze toets betekende een revolutie in de schilderkunst.

Als geen ander wist Hals zijn geportretteerden beweeglijk en levensecht af te beelden, soms zelfs lachend of glimlachend en in een zeldzaam ontspannen pose.

Tijdgenoten van Hals verbaasden zich er al over hoe hij erin slaagde zijn figuren zo te schilderen dat het lijkt alsof ze werkelijk ademen. Onder de Nederlandse schilders werd zijn losse, experimentele penseelvoering alleen geëvenaard door Rembrandt.

Deze rijkgeïllustreerde publicatie biedt een nieuwe blik op deze uitzonderlijke kunstenaar en plaatst hem en zijn werk in de context van zijn tijd. Op basis van nieuw onderzoek schetsen de auteurs een beeld van zijn familie, sociale kring, atelier en opdrachtgevers. Er is uitvoerige aandacht voor zijn portretkunst, van zijn intieme weergave van echtparen en families tot zijn spectaculaire schuttersstukken. Voor het eerst wordt apart ingegaan op de humor en lach in zijn werk en op de portretprenten die naar zijn schilderijen werden gemaakt. De indrukwekkende detailopnamen onderstrepen zijn buitengewone talent.

Bart Cornelis, Friso Lammertse, Justine Rinnooy Kan e.a., 224 pagina's, Nederlands, 29 x 23 cm, Hannibal Books, Hardcover

2019-2022

Nieuw werk en een overzicht van het gehele oeuvre van Fred Bervoets ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag

Fred Bervoets (°1942) is een gevestigde waarde in de Belgische kunstwereld. Zijn vaak murenvullende en overvolle taferelen verraden Bervoets’ voorliefde voor het tragikomische, groteske en dramatische. Fred Bervoets – 2019-2022 presenteert werk waarin de kunstenaar teruggrijpt naar historische referentiepunten als James Ensor, Vincent van Gogh en Pieter Bruegel. Daarnaast bundelt het boek talloze zelfportretten, atelierbeelden en doordeweekse taferelen. Een voor een getuigen zijn eclectische werken van uitzonderlijk picturaal vernuft en vakkennis.

Paul Huvenne, 224 pagina's, Nederlands | Engels, 30 x 24,8 cm, Hannibal Books, Hardcover

Een hilarische en herkenbare viering van vrouwelijke vriendschappen.

Door klassieke schilderijen te combineren met grappige, oneerbiedige bijschriften, eert Nicole Tersigni allerlei heilige vrouwelijke vriendschappen en de diverse onzin die vrouwen dichter bij elkaar brengt. Door zich te concentreren op vijf belangrijke soorten vrienden (de werkvriend, de koesterende vriend, de vriend Hide a Body for You, de vriend die alles aankan en de supereerlijke vriend), vat Tersigni's meme-achtige humor perfect alle rare-maar- speciale, intieme, gekoesterde en vaak lachwekkende momenten die vrouwelijke vriendschap definiëren.

Chronicle Books, 16 x 16 cm, 96 pagina's, Hardcover

Belgische en Nederlandse kunstenaars in Parijs (1850-1950)

Gare du Nord is een boek over het verlangen. Rond 1900 trokken almaar nieuwe generaties kunstenaars uit de Lage Landen naar Parijs, de onbetwiste culturele hoofdstad van de wereld. In de Ville Lumière zochten zij inspiratie en succes. Hun brandstof: steile ambitie, jeugdige overmoed, geilheid en honger naar wat nieuw was – ongezien en ongehoord. In ateliers en salons maar evengoed in de cafés op de boulevards of in de zoele geur van de metrostations leerden zij over het leven. En passant vonden zij mee de moderniteit uit.

Eric Min borstelt een groepsportret van schilders, schrijvers en fotografen waarin figuren als Van Gogh en Rops, Wiertz en Verhaeren, Mondriaan en Masereel, Simenon en Claus het gezelschap krijgen van tijdgenoten voor wie de geschiedenis minder aardig was. Wie kent Marthe Donas nog, of Théo Reeder? Camille Platteel? André Baillon? Ed van der Elsken? Elly Overzier?

Het decor: een metropool als een kijkdoos. Een toverlantaarn. Een stad waar het licht nooit uitgaat.

Eric Min, 520 pagina's, Nederlands, Pelckmans, Hardcover