In de periode na de Tweede Wereldoorlog werd voornamelijk negatief geoordeeld over de rol van ‘Joodse raden’ in bezet Europa. Ze werden gezien als werktuigen in de handen van de Duitse bezetter, die hadden bijgedragen aan het maatschappelijk isoleren en deporteren van de Joden. De vertegenwoordigers van deze organisaties werden en worden vaak nog steeds beschouwd als collaborateurs. In deze eerste omvangrijke vergelijkende studie naar de ‘Joodse raden’ in Nederland, België en Frankrijk laat Laurien Vastenhout zien dat deze geschiedenis in werkelijkheid veel complexer is dan tot nu toe werd aangenomen. Met behulp van een breed scala aan bronnen, zoals persoonlijke getuigenissen, administratieve documenten en procesverslagen, ontrafelt de auteur de wordingsgeschiedenis van deze organisaties. Ze beschrijft hoe de Joodse leiders een weg probeerden te vinden tussen de steeds verdergaande eisen van de bezetter en de wens om Joden hulp te verlenen. Bovenal toont ze dat het functioneren van de ‘Joodse raden’ in de juiste (vooroorlogse) context beschouwd moet worden en geeft ze een grondig inzicht in de persoonlijke contacten die de raden hadden met de Duitse bezetter en clandestiene organisaties.

Laurien Vastenhout, 413 pagina's, Nederlands, 23 x 16 cm, Verbum Uitgeverij, Hardcover

'Wanneer er gevochten moet worden, moet er maar gevochten worden. Je kunt jezelf niet ontrouw worden. Je kunt jezelf ook niets wijsmaken. We stonden ervoor. We hebben gedaan wat we moesten doen, wat we konden doen. Niet meer en niet minder.' Janny Brandes-Brilleslijper

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn de twee joodse zussen Janny en Lien Brilleslijper actief in het verzet in Amsterdam en Den Haag. Als het net zich rond hen begint te sluiten, moeten ze onderduiken. Ze komen terecht in 't Hooge Nest, een villa verscholen in de bossen van 't Gooi. Spoedig zal het huis onder hun leiding uitgroeien tot een van de grootste onderduikadressen in Nederland.

Terwijl de laatste joden in het land worden opgejaagd gaat het leven van enkele tientallen onderduikers zo goed en kwaad als het gaat door, pal onder de neus van NSB-buren en nazikopstukken. Als het einde van de oorlog in zicht is, wordt het Nest verraden. Samen met de familie Frank belandt de familie Brilleslijper op het laatste transport naar Auschwitz.

't Hooge Nest is een verhaal over moed, verraad en menselijkheid in barbaarse tijden, en brengt een ongekende geschiedenis met kracht tot leven.

Roxane van Iperen, 384 pagina's, Nederlands, 21 x 13 cm, Overamstel, Softcover

1942 is het kantelpunt van de Tweede Wereldoorlog. Vanaf november lijden de nazi’s zware nederlagen. Overal in het Westen, van Londen tot Washington, veranderen overheden en hun ambtenaren de politieke koers. Ook in Antwerpen. Herman Van Goethem wekt dit cruciale jaar weer tot leven. Hij schrijft een beklemmende kroniek van het dagelijkse leven in de havenstad. De Joden zinken er weg in armoede en wachten af. Het stadsbestuur collaboreert ijverig met de bezetter. De politie komt steeds meer in de greep van een ruige Nieuwe Orde, en vanaf augustus worden de Joden ook massaal gedeporteerd. Cruciaal is de internationale context van oorverdovende stilte en slepende onzekerheid.

Het jaar van de stilte is niet zomaar de reconstructie van een vergeten oorlogsjaar. Het biedt een nieuw verklaringsmodel over de Tweede Wereldoorlog, een model dat vragen oproept die veel verder reiken dan het inktzwarte 1942. Op de achtergrond van dit verhaal beschrijft de auteur zijn zoektocht naar het verleden, naar de verwerking en ontkenning van wat toen kon gebeuren.

Herman Van Goethem, 360 pagina's, Nederlands, 17 x 24 x 5 cm, Pelckmans Uitgevers, Hardcover

Esther Naschelski is drie wanneer haar ouders in 1942 naar Auschwitz worden gedeporteerd. Ze zullen nooit meer terugkeren. Esther wordt verborgen gehouden in een kinderkribbe nabij de Dossinkazerne in Mechelen en overleeft de oorlog. Na de oorlog zoekt de joodse gemeenschap haar. Esther wordt niet gevonden, want ze wordt voor een tweede maal verborgen, ditmaal door een fanatieke katholieke vrouw die haar van haar culturele roots weghoudt. Esther groeit op in een liefdeloos, kil en antisemitisch klimaat. Ze kent weinig vreugde tijdens haar jeugd en wordt verstopt in vele pensionaten. Als jongvolwassene zoekt ze vergeefs wat het lot van haar moeder is geweest. Pas vanaf 2005, op 65-jarige leeftijd, leert Esther het ware verhaal van haar familie kennen. Ze ontdekt wie haar vader was en wordt geconfronteerd met de tragische dood van haar ouders in Auschwitz. Esthers leven verandert nu drastisch. Onvermoeibaar zoekt ze naar sporen uit het verleden en reconstrueert ze de puzzel van haar familiegeschiedenis. In haar lange en intense rouwproces vindt ze kracht in het neerschrijven van haar verhaal. Ondanks haar lijden en verdriet bloeit Esther tijdens het zoeken en schrijven open. Voor het eerst in haar leven wordt ze beluisterd, spreekt ze en vindt ze de woorden om haar waarheid te vertellen, die van een kind dat door oorlogsomstandigheden in slechte handen kwam en missen moest wat voor ieder mens zo vanzelfsprekend is: warmte en verbondenheid met een familie en cultuur. In dit boek doet Esther na meer dan zestig jaar van stilte haar aangrijpende verhaal. Op een doorleefde, intense en serene manier wil ze getuigen en sensibiliseren, opdat de wereld zou weten hoe oorlog en fanatisme levens kunnen verwoesten.

Esther Naschelski, Hans Grietens, 168 pagina's, Nederlands, 23 x 15 cm, Acco Uitgeverij, Softcover

Jef droomt ervan om een held te worden, liefst samen met zijn beste vriend Ward. Voor zijn zus Renée hoeft dat heldendom niet zo nodig. Zij heeft genoeg aan Ward, zijn hemelse saxofoonspel, en zijn fluwelen blik.
Maar het is 1943. Midden in de oorlog. Aan het oostfront wordt een bikkelharde strijd gevoerd tegen de Russen. De Duitsers lijden er grote verliezen en hebben dringend dappere jongemannen nodig om hen bij te staan.
Voor de jongens een gedroomde kans om held te worden. Voor volk en vaderland. Voor een betere wereld. Ward vertrekt liever vandaag dan morgen. Maar zo denkt lang niet iedereen er over.

Een aangrijpend verhaal over oorlog in tijden van liefde, en over de verwoestende keuzes waarvoor een oorlog mensen stelt.

Els Beerten, 498 pagina's, Nederlands, 21 x 13 x 4 cm, Querido, Leeftijd >15 jaar

Deze Stadskroniek bundelt vijftien familieverhalen over de Tweede Wereldoorlog in Antwerpen. De verhalen zijn even persoonlijk als uiteenlopend. Vier generaties vertellen over de oorlogslittekens in hun familie. Het zijn tragische en liefdevolle familieherinneringen aan een donkere bladzijde van de Antwerpse geschiedenis.

In al hun verscheidenheid belichten de auteurs de grote impact van oorlog en dictatuur. De impact op henzelf, hun familie en andere stadsbewoners. De verhalen maken tastbaar hoe de Tweede Wereldoorlog sporen nalaat ver voorbij de oorlogsjaren, tot vandaag.

Het verhaal van de V-bommen op Antwerpen kent vanuit het perspectief van de historicus een eigenaardig verloop. Kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen de gebeurtenissen nog vers in het geheugen lagen, werden er enkele boekjes gepubliceerd als een soort van herinnering aan de slachtoffers of blijk van hulde aan de geallieerde soldaten die de stad hadden beschermd tegen de vliegende bommen.
Deze publicatie is een overzicht van gekende en nieuwe feiten en fotomateriaal. Veel interessant studiemateriaal blijft nog steeds onontgonnen. Sommige ontwerpen die we hier aanraken verdienen zeker verder onderzoek, zoals de rol van de Antwerpse haven in de bevoorrading van de geallieerde legers. Toch hopen we dat we met dit boek ook de geïnteresseerde lezer weten aan te spreken en er in geslaagd zijn een stukje van de meest dramatische geschiedenis van deze stad onder de aandacht van het brede publiek te brengen.

De eerste V-bom viel in Antwerpen aan de hoek van het Museum voor Schone Kunsten in september 1944. Deze publicatie bevat veel authentiek bronnenmateriaal van de schade veroorzaakt door deze bommen tot aan het einde van de tweede wereldoorlog in mei 1945.

Koen Palinckx, 144 pagina's, Nederlands, 25 x 15 cm, Pandora, Softcover

DE ZOMER VAN DE VRIJHEID.
Unieke luchtfoto's van Knokke tot De Panne vanuit een Amerikaans verkenningsvliegtuig

In dit boek trek je naar de Belgische kust. En keer je terug in de tijd. Naar 4 augustus 1945, een zonnige dag in de eerste zomer na de Tweede Wereldoorlog. De zomer van de vrijheid. Die dag neemt een Amerikaans legervliegtuig haarscherpe, bijzonder gedetailleerde luchtfoto's van de hele kuststrook, van Knokke tot De Panne. De unieke fotoreeks, een uitzonderlijk tijdsdocument, is recent herontdekt in een Amerikaans archief. Je ontdekt ze in dit boek. Het is alsof je zelf in het vliegtuig zit...

Je ziet de badplaatsen en hun bezoekers baden en genieten in de zon, het strand en de strandcabines, de duinengordel, de havens, het ongerepte en landschappelijk rijke hinterland. Maar je ziet ook de vele sporen en de littekens van de oorlog die net voorbij is, met daarbij ook de fameuze Duitse Atlantikwall. En je ziet de toenmalige bebouwing aan de kust, in de overgangstijd tussen elitair en massatoerisme. Ook dat maakt de fotoreeks zo uniek.

BIRGER STICHELBAUT en WOUTER GHEYLE, archeologen aan de UGent, ontdekten de filmrol met de foto's in de US National Archives in Maryland (V.S.). Zij helpen je om de vele oorlogsdetails op de foto's thuis te wijzen. Coauteur JEROEN CORNILLY doet hetzelfde, maar dan voor de kustarchitectuur. Hij schreef speciaal voor dit boek het verhaal van 100 jaar kusttoerisme.


4 AUGUSTUS 1945. Alsof je er zelf bij was kijk je mee vanuit het vliegtuig.

Birger Stichelbaut, Wouter Gheyle, Jeroen Cornilly, Mathieu de Meyer, 264 pagina's, Nerderlands, 38 x 30 cm, Tijdsbeeld, Hardcover

Anna Grünfeld-Landau zag het levenslicht in 1936 in Antwerpen.
Wat een onbezorgde jeugd diende te worden veranderde drastisch vanaf de Duitse bezetting in 1940.

Als Joods meisje werd het leven van Anna bedreigd en riskeerde zij, zoals zovelen vanuit België, naar Auschwitz gedeporteerd te worden.
Zover kwam het echter niet, want de kleine Anna kon – in tegenstelling tot haar broers en zus – in veiligheid gebracht worden als ‘ondergedoken kind’.

Dit boek is haar verhaal.

Schrijfster Nuphar Nevo was zodanig onder de indruk van Anna’s verhaal, dat het haar persoonlijke missie werd om de getuigenis in een boek te vereeuwigen.
Hiermee wil ze vooral jonge lezers ervan bewust maken dat de Holocaust een actueel thema is.
Als millennial en dochter van een Holocaust-overlever, stelt zij dat onze maatschappij nog steeds onderhevig is aan dezelfde gevaren als toen.
Het is daarom belangrijk om de wereld vanuit een brede lens te bekijken en bipolaire standpunten te vermijden.

Anna Grünfeld-Landau, Nuphar Nevo, 115 pagina's, Nederlands, 21 x 15 cm, Stichting Auswitz, Softcover

De schaar, slagen, scheldwoorden en spuug. Eén of meerdere ingrediënten van deze cocktail moesten velen ondergaan in de bevrijdingsdagen van 1918 en 1944-’45. De vrienden van de vijand moesten spitsroeden lopen. Die afrekening op straat wordt vaak voorgesteld als een blinde uitbarsting van agressie. Losgeslagen, hysterische menigten zouden zich te buiten zijn gegaan aan willekeurig geweld. De chaos zou ook een gedroomde kans geweest zijn om persoonlijke rekeningen te vereffenen. De volkswoede wordt meer dan eens voorgesteld als het tegendeel van justitie. Als mens kun je dan wel sympathiseren met dergelijke benadering, tot een beter begrip van het straatgeweld leidt ze zeker niet.

In De afrekening zet Antoon Vrints die moralistische bril af. Hij bekijkt het geweld met heel andere ogen, namelijk met die van de plegers ervan, hoe ongemakkelijk dat ook mag aanvoelen. Vanuit het perspectief van de straat ontrafelt hij de logica van het geweld na de Wapenstilstand en de Bevrijding in Antwerpen. Welke boodschap wensten de geweldplegers uit te drukken en wat hoopten ze ermee te bereiken? Welke groepen viseerden ze en waarom? Welke gedragsvormen zetten het meeste kwaad bloed en welke voorgeschiedenis ging er aan vooraf? Met andere woorden: welke uitstaande rekening werd er precies vereffend?

Antoon Vrints, 340 pagina's, Nederlands, 23 x 14 cm, Ertsberg, Softcover

De lotgevallen van een verzetsman en zijn echtgenote

19 januari 1944. Het is nog vroeg in de ochtend als de Sicherheitspolizei op de deur van de woning van de Ekerse familie Boyart bonkt: ‘Aufmachen!’ Vijf nazi’s sleuren Gerard Boyart en de bij hen ondergedoken onderpastoor van Putte Vincent Mercier naar buiten. Gerards echtgenote Maria Van Lommel volgt. ‘Wees maar braaf, mama gaat even een boodschap doen,’ probeert ze haar dochter van vijf te troosten. 'De beul was dood' is het kampenboek van twee jonge verzetsmensen. Foltering, dwangarbeid, honger, stank, barre kou, allesverterende schuldgevoelens tegenover hun kinderen, een terdoodveroordeling, twee ontsnappingen: ze overleven dankzij hun moed en een flinke dosis geluk. Dit boek lag veel jaren in een lade. Er bestonden slechts vier exemplaren van: een voor elk kind, pas te lezen na de dood van hun ouders. Toen Kristien Hemmerechts het op haar beurt las, was ze diep onder de indruk. Ze ging op zoek naar een uitgever en redigeerde de tekst lichtjes. De taal is bondig, bijna zakelijk en zonder een gram vet. De scènes komen aan als mokerslagen.

Gerard Boyart, Maria Van Lommel, 260 pagina's, Nederlands,Epo, Softcover

In De draaischijf raken drie innig verbonden levens vermalen. Door kunst en collaboratie, lafheid en nietsontziende ambitie.
‘Ik had me de dag waarop ik word begraven heel anders voorgesteld.’ Aan het woord is Alex Desmedt, bezeten door toneel. In Antwerpen werkt hij zich vlak voor de Tweede Wereldoorlog op tot directeur van het grootste stadstheater. Hij viert triomf na triomf, mede dankzij zijn vrouw, de in Utrecht geboren sterspeelster Lea Liebermann. Hij introduceert ook technische hoogstandjes, zoals een reusachtige schijf als extra bühne óp de bühne. Tijdens de bezetting wordt Alex benoemd tot directeur-generaal van meerdere Antwerpse theaters, maar de beperkingen zijn zwaar. Zijn broer, componist en dirigent Rik Desmedt, kiest voluit voor collaboratie, terwijl Lea, die niet meer mag acteren, wegkwijnt en ronddwaalt in een stad waar razzia’s het leven kosten aan duizenden. Kort voor de bevrijding wordt Alex uitgenodigd voor een delicate opdracht in Den Haag. Twee beroemde partijgenoten van Adolf Hitler zullen in de stadsschouwburg de opening bijwonen van het pas opgerichte Deutsches Theater in den Niederlanden. In de bevrijde thuishaven belooft de afrekening bijzonder bloedig te worden.

Tom Lanoye, 480 pagina's, Nederlands, 21 x 15 x 4 cm, Prometheus Uitgeverij, Hardcover

Waar komen de Antwerpse Joden vandaan? Waarom wonen ze allemaal bij elkaar rond het Stadspark en het Centraal Station? Hoe beleven zij hun religie? Hoe vieren zij hun Sabbat en waarom laten ze dan de hele dag het licht branden in hun woonst? Wat zijn orthodoxe Joden, vrijzinnige Joden, chassidim? En waarom geven die laatsten vrouwen geen hand? Waarom zijn politieke partijen in Antwerpen eropuit Joden op hun lijsten te krijgen? Kortom: wie zijn de Joden van Antwerpen? De huidige Joodse gemeenschap in Antwerpen is het resultaat van een vierde migratiegolf. Drie eerdere golven gingen eraan vooraf, in de middeleeuwen, rond de val van Antwerpen in 1585 en voor de Tweede Wereldoorlog. De herinnering aan de geschiedenis bepaalt de relatie tussen Joden en gojim. In de nieuwe versie van deze klassieker schetst Ludo Abicht een portret van een met Antwerpen en Vlaanderen vervlochten gemeenschap. Zijn analyse brengt meer inzicht in cultuur, wereldvisie en gebruiken van onze Joodse buren.

Ludo Abicht, 151 pagina's, Nederlands, 21 x 14 cm, Uitgeverij Vrijdag, Softcover

Van De jongen in de gestreepte pyjama zijn al meer dan 350.000 exemplaren verkocht in Nederland en Vlaanderen, en anderhalf miljoen exemplaren wereldwijd – met 57 vertalingen is dit de meest vertaalde Ierse roman aller tijden.

De negenjarige Bruno weet niets over de Jodenvervolging en de cruciale rol van zijn vader daarin. Hij is onwetend over de huiveringwekkende wreedheden van zijn land ten opzichte van het Europese volk. Alles wat hij weet is dat hij uit een fijn thuis in Berlijn weg moest en toen verhuisde naar een uitgestorven oord, waar er niks te doen is en er niemand is om mee te spelen. Tot hij Shmuel ontmoet, een jongen die in een parallelle wereld leeft aan de andere kant van het naastgelegen hek met prikkeldraad en die, net als alle mensen daar, een gestreepte pyjama draagt.

Als Bruno vrienden wordt met Shmuel wordt hem steeds duidelijker waar hijzelf al die tijd deel van uitmaakte, en wat voor vreselijk lot zijn vriend te wachten staat. Zonder weg terug.

John Boynes aangrijpende klassieker neemt de lezer mee in de hoopvolle vriendschap tussen Bruno en Shmuel, en toont hoe ze hun onschuld verliezen tijdens een van de donkerste periodes van onze geschiedenis.

John Boyne, 208 pagina's, Nederlands, 22 x 15 x 2 cm, Meulenhoff, Hardcover

Juli 1942: de vijfentwintigjarige Eva Fastag wordt opgepakt bij de Jodenrazzia in Antwerpen. Via het kamp van Breendonk belandt ze in de Mechelse Dossinkazerne. Daar dwingen de Duitsers haar om de lijsten op te stellen voor de deportatie van meer dan 25.000 Joden naar Auschwitz-Birkenau. Slechts vijf procent van hen overleeft. Waar ze kan, vervalst Eva de transportlijsten en pleegt ze andere vormen van verzet. Zo redt ze vele levens. Ze kan echter niet verhinderen dat ook haar eigen familie wordt gedeporteerd...
Augustus 2019: historicus Pieter Serrien reist naar Israël om er de unieke getuigenis van deze 102-jarige op te tekenen. In dit boek geeft hij historische duiding bij haar oorlogsverhaal.

Pieter Serrien, Eva Fastag, 240 pagina's, Nederlands, 21 x 13 cm, Horizon, Softcover

In 1942 sloot de negentienjarige Louis Boeckmans zich aan bij het verzet. Nadat hij werd verklikt, werd Louis zwaar gefolterd in het SS-kamp van Breendonk. Dat bleek slechts de prelude van de onmenselijke omstandigheden die hij moest doormaken in de concentratiekampen van Buchenwald en Dora. Desondanks overleefde Louis de Tweede Wereldoorlog. Hij was een van de laatste getuigen van de verschrikking in de kampen. Historicus Pieter Serrien tekende dit onvoorstelbare oorlogsverhaal op en geeft duiding bij dit trieste maar dappere relaas.

Pieter Serrien, 224 pagina's, Nederlands, 21 x 13 cm, Horizon, Softcover

In juli 1942 wordt de 25-jarige Eva Fastag opgepakt bij de Jodenrazzia in Antwerpen. Via het kamp van Breendonk belandt ze in de Dossinkazerne. Daar moet ze lijsten opstellen voor de deportatie van meer dan 25.000 Joden naar Auschwitz-Birkenau. Waar ze kan, vervalst Eva de transportlijsten en pleegt ze andere vormen van verzet. Zo redt ze vele levens. Ze kan echter niet verhinderen dat ook haar eigen familie wordt gedeporteerd. Historicus Pieter Serrien reisde naar Israël om Eva's unieke getuigenis op te tekenen. In dit boek geeft hij historische duiding bij haar oorlogsverhaal.

Pieter Serrien, 240 pagina's, Nederlands, 21 x 13 cm, Horizon, Softcover

In de zomer van 1979 trok een huis in het Gentse Patershol de aandacht van Stefan Hertmans. De blauweregen hing bestoft neer, maar de geur trof hem diep en bracht hem terug naar zijn kinderjaren. Hij kocht het pand in een opwelling. Verbijsterend was de ontdekking dat de vroegere bewoner een ss’er was geweest. Pas nadat Hertmans het huis twintig jaar later had verkocht ging hij op zoek naar wat er zich tijdens de oorlog had afgespeeld. ‘Het is onbegrijpelijk,’ schrijft hij, ‘dat alles wat ik toen al had kunnen weten of tenminste toch vermoeden, zo gedachteloos aan mij voorbij had kunnen gaan.’
Langzaam komt Willem Verhulst in beeld, de man die hij wil leren begrijpen, alsook zijn Nederlandse, pacifistische echtgenote Mientje en hun kinderen, van wie de oudste zoon Adriaan een vooraanstaand Vlaams intellectueel zou worden. Hertmans spreekt met nabestaanden, raadpleegt archieven, vindt intieme documenten. In zijn herinnering loopt hij weer door alle kamers die hij zo lang heeft bewoond. In De opgang komt de lezer huiveringwekkend dicht bij een politiek drama, dat ook een huwelijksdrama was. Opnieuw blijkt Hertmans verbonden met een verhaal dat aan belangrijke historische gebeurtenissen raakt en opnieuw brengt het zijn verbeelding en pen op briljante wijze in beweging.

Stefan Hertmans, 352 pagina's, Nederlands, 22 x 14 cm, De Bezige Bij, Hardcover

De slag om de schelde

Deze strip volgt de belevenissen van de Canadese oorlogscorrespondent Jim Borden en zijn zoektocht naar een Duitse scherpschutter. We volgen beide hoofdpersonen vanuit Frankrijk en België in Zeeland waar ze getuige zijn van de slag om de Schelde.

William Meijer, Arthur Scheijde, 48 pagina's, Nederlands, 30 x 21 cm, De Vrije Uitgevers, Hardcover

Dit boek gaat over een ontmoeting en een bevrijding.

Simon Gronowski’s levensverhaal had dat van een gewoon kind in een gewone familie moeten zijn. Maar hij is een Jood. Op 17 maart 1943 werd hij samen met zijn moeder en zijn zus door de Gestapo opgepakt. Toen hij op 19 april met het beruchte twintigste konvooi werd gedeporteerd, sprong hij uit de trein en kon hij als bij wonder ontsnappen. Hij was toen elf en een half jaar. Zijn moeder en zus verdwenen in Auschwitz.

Koenraad Tinels levensverhaal is niet minder tragisch. Zijn vader was een fervente aanhanger van Hitler; zijn broers droegen het uniform en de wapens van de SS en verdedigden de idealen van de führer.

Deze twee oorlogskinderen, Simon en Koenraad, gingen lange tijd gebukt onder het gewicht van hun verleden. Tot Sacha Rangoni, een zestienjarige jongeman, hen samenbracht tijdens een lezing die werd georganiseerd door de Union des Progressistes Juifs de Belgique. Uit die onwaarschijnlijke ontmoeting ontstond een hechte vriendschap die haar neerslag vond in dit boek, een oprecht pleidooi voor menselijkheid. Koenraad leerde van Simon dat hij de last van zijn vaders schuld niet dient te dragen, terwijl Simon van Koenraad leerde dat hij niet het eeuwige slachtoffer hoefde te blijven om zijn verloren geliefden te eren.

Hun verhaal werd verwoord door Simon Gronowski, verbeeld door Koenraad Tinel en in perspectief geplaatst door David Van Reybrouck. Het laat alle clichés achter zich en richt zich tot het hart van ieder mens, ongeacht afkomst, levensbeschouwing of religie.

Dit boek is een heruitgave van het in 2013 verschenen Eindelijk bevrijd – geen schuld, geen slachtoffer en verschijnt naar aanleiding van het eredoctoraat dat Simon Gronowski en Koenraad Tinel van de Vrije Universiteit Brussel en de Université libre de Bruxelles ontvingen op 22 september 2020 en de bijhorende uitreikingsceremonie op 17 november 2021 in de Koninklijke Muntschouwburg in Brussel.

Simon Gronowski, Koenraad Tinel, David Van Reybrouck, 120 pagina's, Nederlands, 24 x 16 cm, Hanibal, Softcover