Speuren naar het oorlogsverleden

De onmisbare gids om het verborgen oorlogsverleden van je familie te achterhalen

Zo'n half miljoen Belgen - Vlamingen, Brusselaars en Walen - hebben een familielid dat 'fout' was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Opa, oma, vader, moeder, oom of tante. Aanvankelijk zijn er ruim 400.000 dossiers van verdachten. Zo'n 100.000 burgers krijgen ook effectief een straf: van terechtstelling over vrijheidsberoving tot verlies van rechten. Kleinkinderen en andere familieleden gaan vandaag meer en meer op zoek naar de juiste toedracht van de feiten om dat verleden een plaats te geven.
In Was opa een nazi? reiken oorlogshistorici en archivarissen de sleutels aan om zelf op zoek te gaan naar het vaak onuitgesproken oorlogsverleden.

Lannoo, 24,2 x 15,6, 272 pagina's, Softcover

DIDEROT SCHILDEREN ! in 12 TWEETS #diderot Schilderen ! Essay over het schilderen (1765): schets, kleur, clair-obscur, expressie, compositie, architectuur. #diderot essai sur la peinture verscheen bij de salon van 1765, parijs. Het wordt gezien als de eerste esthetische ‘kunstkritiek’ #diderot essay, schreef goethe aan schiller, is a magnificent work, it speaks even more usefully to the poet than to the painter #diderot 1 schets: teken de buitenkant, niet wat er in zit. Volg geen stijl. Details zonder de massa te verstoren: het werk van genie #diderot 2 kleur: de schets geeft vorm aan wezens, de kleur geeft ze leven. Pas als je huid kan schilderen kan je alles in kleur aan #diderot 3 clair-obscur: de juiste verdeling van licht en schaduw. Atmosfeerperspectief, lichtoplicht en schaduwopschaduw. Reflecties. #diderot 3bis: schilder wat vanuit één punt zichtbaar is; voorbij dat punt zie je niets en voor dat punt zie je nog minder. Rembrandt! #diderot 4 expressie: een schilder zonder geheugen voor gezichten is een slechte schilder, als een acteur zonder kennis van literatuur #diderot 5 compositie: ordening is volledig dienstbaar aan zeggingskracht en niet aan schoonheidsidealen. Schoonheid volgt uit zegging #diderot 6 architectuur is de wieg van schilder- en beeldhouwkunst. Maar architectuur dankt haar perfectie aan die twee #diderot 7 slot: onzeker lot van elk geniaal werk. ‘t staat op zichzelf. Wie kan dat oordeelsniveau opnieuw bereiken? Een volgend genie #diderot taal: maria als moeder van genot. Haar mooie tieten, haar kont, waar de heilige geest op geilt? Wat voor kunst hadden we dan?

Dennis Diderot, Johann-Wolfgang von Goethe, Thomas Crow, Philippe Junod, 230 pagina's, Nederlands, 20 x 14 cm, Uitgever Hoogtuiling, Softcover

Een waargebeurd verhaal van liefde en verraad in WOII

De Tweede Wereldoorlog beleefd door een gewoon gezin

Hoe een gewoon gezin met drie tienerdochters de Tweede Wereldoorlog beleefde: de oorlogsdreiging, de vlucht na de inval van de Duitsers, de terugkeer in de bezette centrumstad Mechelen, de aanslepende oorlog met zijn vernietigende bombardementen...

Tijdens die periode van angst en vertwijfeling, honger en koude, collaboratie en verzet ontluiken twee liefdes: een volwassen liefde van de oudste dochter en een bewogen kalverliefde van haar vijftienjarige zus. Een op waarheid en historische feiten gestoelde, met fijngevoeligheid en humor geschreven kroniek vol verrassende wendingen en een beklijvend slot.

'De sirene van het luchtalarm gaat en het gezin Calluy, inclusief Jef Echelpoel, duikt de kelder in. Ze nemen hun vertrouwde plekken in, alsof ze repeteren voor een toneelstuk. "Bij Jef", commandeert ma. "Vicky, daar is je plaats." Pa verzekert zich ervan dat de gastoevoer afgesloten is. Opnieuw lijkt de hel te zijn losgebarsten. De gedachte jaagt door Jefs hoofd. Sodom en Gomorra! Verbraecken heeft gelijk. Maar hier zitten zes rechtvaardigen. En in tal van huizen schuilen ze, honderden, duizenden, rechtgeaard, bang en bibberend. Hij kijkt naar meneer Calluy. Ogenschijnlijk kalm lijkt hij, maar op zijn slaap kloppen felle adertjes. Het huis davert op zijn grondvesten. "Brisantbommen", zegt Jef. "Nog veraf. Geen zorgen maken."

Karine Huts, Ivo Pauwels , 304 pagina's, Nederlands, 24 x 17 x 3 cm, Lannoo, Softcover

Betogingen tegen het gebruik van plastic. Paniek over dramatisch dalende biodiversiteit. Zorgen om de leefbaarheid van de oceanen. Onrust over klimaatverandering. Vandaag? Nee, in 1972. De milieucrisis is ouder dan veel mensen denken, en de wetenschappelijke en politieke strijd erover is dat evenzeer. De planeet gaat eraan, riepen onheilsprofeten destijds. Nee, susten vooruitgangsgelovigen: wetenschap en techniek zullen ons redden. Aanleiding voor het maatschappelijke debat was het rapport van de Club van Rome. Van Grenzen aan de groei werden alleen al in onze gewesten een kwart miljoen exemplaren verkocht.
Vijftig jaar nadat de Club van Rome de alarmbel luidde, duiken we met Geert Buelens de geschiedenis in. We zien hoe een begin wordt gemaakt met de ontbossing van het Amazonewoud, we reizen met Jacques Cousteau naar de bedreigde Zuidpool, we ontdekken met biologen al plastic deeltjes in de ingewanden van vissen en maken met de bemanning van de Apollo 17 de eerste kleurenfoto van de hele aarde. Aan de hand van films, televisieseries, romans, stripverhalen, nieuwsberichten en officiële rapporten uit het jaar 1972 laat Buelens zien wat we toen al wisten over het uitwonen van de wereld, wat we ervan geleerd hebben ook – en wat niet.

Geert Buelens, 324 pagina's, Nederlands, 21 x 13 cm, Singel Uitgeverijen, Softcover

De Antwerpse exodus naar West-Vlaanderen (1944-1945)

In 1944 nam Hitler – in het nauw gedreven – onverbiddelijk wraak met zijn ‘vliegende bommen’. De regio Antwerpen werd zwaar getroffen. Antwerpenaren weken massaal uit naar veiliger oorden.

Een vraag van een Antwerps gezin deed Patrick Buyse in de archieven duiken. Hij sprak getuigen, familieleden, heemkundigen en historici. Van de 130 000 Antwerpse vluchtelingen, waren er 50 000 verdeeld over 254 gemeenten in West-Vlaanderen. En dit voor gemiddeld een half jaar. Voor kinderen, meestal zonder ouders, naar het Verre Westen met een vreemd dialect, was dit een eeuwigheid!

Weg van ’t Stad brengt het verhaal van deze exodus naar het westen: hoeveel gezinnen en kinderen, wie organiseerde dit, waar kwamen ze terecht, wie nam het initiatief?

Een vergeten, warm menselijk verhaal over initiële angst voor oorlog en bommen, dat in een veilig onderkomen en door doorgezet onderwijs overging in dankbaarheid en vriendschappen voor het leven.

Met een woord vooraf door professor Bruno De Wever en burgemeester van Antwerpen Bart De Wever.

Patrick Buyse, 320 pagina's, Nederlands, 23 x 17 cm, Ertsberg Uitgeverij, Softcover

Al meer dan 30 jaar onderzoekt Hermann Vaske in gesprekken de creatieve prikkels van 's werelds meest fascinerende kunstenaars en denkers. Een persoonlijke ontdekkingsreis door de verschillende facetten van creativiteit: artistiek, intellectueel, filosofisch en wetenschappelijk. Vaske confronteerde duizenden creatieve mensen uit verschillende creatieve disciplines en ruim 100 Oscar- en Nobelprijswinnaars met de vraag “Waarom ben jij creatief?”

Hermann Vaske, 100 pagina's, Engels/Duits, 15 x 11 cm, Seltmann Publishers, Hardcover

Zinderende selectie van topwerken van Vlaamse meesters, van Memling tot Rubens

Wij vertelt het verhaal van de Vlaamse kunst uit de vijftiende, zestiende en zeventiende eeuw zoals je dat nooit eerder las. Het is een rollercoaster ride door driehonderd jaar cultuurgeschiedenis, met in de hoofdrol: adembenemende topstukken uit de collectie van The Phoebus Foundation.

Onbekende pareltjes van onder meer Hans Memling, Quinten Metsys, Peter Paul Rubens en Antoon Van Dyck nemen je mee naar een wereld vol zotheid en zonde, fascinatie en ambitie.

Wij gaat over hertogen en keizers, over rijke burgers en arme heiligen, over kunstkamers als wijnkelders en over Antwerpen als Hollywood aan de Schelde. Wij is een meeslepend verhaal over het beeld en zijn betekenis, en over de band tussen cultuur en maatschappij. Want bovenal gaat Wij over ons, en over wie wij vandaag zijn – als mensen.

Hannibal Books, 29 x 25 cm, 384 bladzijden, Hardcover

Het is oorlog. Antwerpen wordt bezet door geweld en wantrouwen. Wilfried Wils acht zichzelf een dichter in wording, maar moet zich tegelijk zien te redden als hulpagent. De mooie Yvette wordt verliefd op hem, haar broer Lode is een waaghals die zijn nek uitsteekt voor joden. Wilfrieds artistieke mentor, Nijdig Baardje, wil juist alle joden vernietigen. Onbehaaglijk laverend tussen twee werelden probeert Wilfried te overleven, terwijl de jacht op de joden onverminderd verdergaat. Jaren later vertelt hij zijn verhaal aan een van zijn nakomelingen.
WIL is een brutale, ambitieuze en veelzijdige roman waarin niemand de dans ontspringt. Olyslaegers betwist de breed aangenomen grenzen tussen goed en kwaad en laat het boek ingenieus resoneren met de eenentwintigste eeuw. Hij bewees zijn meesterschap al eerder, maar WIL zal iedereen volstrekt verrassen.

Jeroen Olyslaegers, 336 pagina's, Nederlands, 22 x 14 x 3 cm, De Bezige Bij, Hardcover

Olyslaegers neemt je mee naar het Antwerpen van de 16e eeuw.

Beer verloor drie vrouwen in het kraambed. Zijn derde echtgenote baarde een kind alvorens te sterven, de andere twee stierven met een kind in hun buik. Na al dat verlies acht hij zichzelf vervloekt. Vanuit Amsterdam blikt Beer terug op zijn laatste jaren in het zestiende-eeuwse Antwerpen, de stad die hij ontvluchtte. Antwerpen floreert in handel en geld, maar er heerst tegelijk een grote onrust. Beer maakt deze oplopende spanningen van dichtbij mee in zijn herberg waar vrije gedachten en zoete wijn vloeien, en waar plannen worden gesmeed door een geheim genootschap. Alles wordt op scherp gesteld wanneer als gevolg van overmoedige wereldveroveraars een wildevrouw in zijn herberg terechtkomt.

Wildevrouw is een wervelende, monumentale roman over het verlangen naar eenheid en het veroveren van een innerlijke waarheid, vol vlees en geuren, vol narren en blinden, vol handelaars en woekeraars, profiteurs en bedriegers, vroedvrouwen, cartografen, schilders, drukkers en astrologen, waarbij verlangen en zelfbedrog dansen door de straten van een gedoemde stad.

Jeroen Olyslaegers, 480 pagina's, Nederlands, 23 x 15 x 3 cm, De Bezige Bij, Hardcover

Sinds mensenheugenis al is Antwerpen een echte winkelstad. Stadsgids Tanguy Ottomer ging praten met winkeliers die ’t Stad voor hun ogen hebben zien veranderen. Hij schreef hun herinneringen neer en dook in archieven op zoek naar verhalen en foto’s om een beeld te schetsen van het leven in de belangrijkste winkelbuurten in het Antwerpen van de twintigste eeuw.

Winkelen in 't Stad van Vroeger gaat over de grandeur van de modepaleizen en de warenhuizen van het fin de siècle, maar ook over de gezellige sfeer bij de beenhouwer en de poelier in de Wilde Zee. Het gaat over het interbellum, toen de Carnotstraat ieders favoriete winkelboulevard was, en over de golden sixties toen je in de Offerandestraat de ene schoenenwinkel naast de andere vond. Zo is dit boek niet alleen een nostalgische ode aan de winkelcultuur van weleer, maar ook een heerlijke trip down memory lane voor al wie jong was in de twintigste eeuw.

Tanguy Ottomer, 192 pagina's, Nederlands, 17 x 22 cm, Luster, Softcover

'Ik ben geen racist, want…’ Robin DiAngelo heeft als diversiteitstrainer ieder excuus weleens gehoord. Ze schreef dit boek om te laten dat racisme niet alleen voorkomt bij kwaadwillende mensen. Ook de goedwillende witte mens houdt onbedoeld een racistisch systeem in stand.
Witte gevoeligheid helpt witte mensen zichzelf en elkaar een spiegel voor te houden en biedt handvatten voor hoe het beter kan. Hét boek voor iedereen die geen onderdeel van het probleem maar van de oplossing wil zijn.

Robin DiAngelo, 232 pagina's, Nederlands, Singel Uitgeverijen, Softcover

Een nieuwe editie van een baanbrekende klassieker – een van de bestverkochte World of Art-titels, bijgewerkt voor dit urgente moment voor vrouwelijke kunstenaars en de feministische geschiedenis in het algemeen.

Whitney Chadwick, 600 pagina's, Engels, 20 x 15 cm, Thames & Hudson, Softcover

We staan ​​aan de vooravond van een culturele verschuiving waarin de kunst krachtige, toegankelijke en bewezen oplossingen kan bieden voor het welzijn van iedereen. Magsamen en Ross bieden overtuigend onderzoek aan dat laat zien hoe deelname aan een kunstproject – van schilderen en dansen tot expressief schrijven, architectuur en meer – gedurende slechts vijfenveertig minuten het stresshormoon cortisol vermindert, ongeacht je vaardigheidsniveau, en slechts één keer Kunstervaring per maand kan je leven met tien jaar verlengen. Your Brain on Art is een gezaghebbende gids over hoe neuro-esthetiek ons ​​kan helpen de traditionele geneeskunde te transformeren, gezondere gemeenschappen op te bouwen en een noodlijdende planeet te herstellen. Het boek weeft een scala aan baanbrekend onderzoek, inzichten van multidisciplinaire pioniers en meeslepende verhalen van mensen die kunst gebruiken om hun leven te verbeteren.

Susan Magsamen, Ivy Ross, 278 pagina's, Engels, Canongate, Hardcover

Van hen hoef je geen blauwdruk voor een nieuwe samenleving of een businessplan te verwachten. Zij plegen geen aanslagen – niet de straat is hun element, maar de studeerkamer of het schildersatelier. Zij zijn anarchisten, al verwacht je dat niet meteen. Dat de revolutie er nu snel aankomt, weten zij wel zeker. Niet alleen in Parijs of Moskou, maar ook in België.

Rond 1900 ziet een generatie intellectuelen en artiesten de wereld kantelen. Hun nieuwe maatschappij zal gelijkheid en geluk brengen. Loon naar werken. Vrede. De vrijheid om lief te hebben. Schooltjes op kindermaat. Een leven zonder God of Gebod. Ni dieu ni maître!

Wie zij zijn? Enkele bourgeois-bohèmes uit het Brusselse universitaire milieu rond Élisée Reclus: Jacques Mesnil, August Vermeylen en Alexandra David-Néel. Kunstenaars uit de links-liberale burgerij als Émile Verhaeren, Henry van de Velde, Théo Van Rysselberghe en hun Parijse kameraden. De Antwerpse bende van De Kapel. Een handvol pioniers die in de groene rand van Brussel communes stichten. Dichters en pedagogen. Ongeduldige socialisten. Geniale knoeiers. Dolende idealisten in het zwarte licht van de anarchie. Een prachtig misverstand was het.

Eric Min, 416 pagina's, Nederlands, Pelcmans, Hardcover

De tijd is rijp. De stem van zwarte mensen is sinds de moord op George Floyd nog nooit zo helder te horen geweest. Maar om een beter heden mogelijk te maken, moeten we terug naar het verleden. Het koloniale verleden.

In tien belangwekkende essays nemen Afro-Belgische auteurs de Vlaamse koloniale en postkoloniale literatuur onder de loep, van Hendrik Conscience tot Lieve Joris. De schrijvers, voor wie kolonisatie geen abstract gegeven is, werpen hun licht op de betekenis van ons cultureel erfgoed.

Zwarte bladzijden gaat over onze geschiedenis. Jij en ik, wit, bruin en zwart. Het is een verhaal van imperialisme en kolonisatie. Daarbij gaat het niet louter om het oogsten van rubber, maar vooral om de onmogelijke liefdes, de verkrachte lichamen, de gekidnapte kinderen, de gestolen generaties. Congo blijkt immers niet zomaar een land duizenden kilometers hiervandaan. Nee, Congo is een essentieel onderdeel van het Belgische DNA.

Sibo Rugwiza Kanobana, 200 pagina's, Nederlands, 20 x 12 cm, Singel Uitgeverijen, Softcover